Dysk SSD, funkcja TRIM a możliwości odzyskania danych

Data:

Tag: Baza wiedzy

Autor: Patryk Mikołap

Funkcja TRIM wykorzystywana jest w dyskach półprzewodnikowych SSD, a służy do oznaczania które bloki danych nie są już w użyciu i komunikuje kontrolerowi dysku o możliwości ich usunięcia. Komenda TRIM jest konieczna dla wydajnej i szybkiej pracy dysków SSD.

Odzyskiwanie usuniętych danych jest stosunkowo proste (tutaj znajdziesz listę najlepszych programów), jednak tylko w przypadku dysków tradycyjnych – dyski twarde HDD nie korzystają z funkcji TRIM, jeszcze…

Odzysk danych po wykasowaniu lub formacie

W pierwszej kolejności przy zwykłym „Usuń” dane po prostu przenoszone są do kosza i można wykorzystać opcje „Przywróć” w koszu systemowym. Opróżnienie kosza powoduje usunięcie danych, a miejsce gdzie znajdowały się pliki oznaczane są jako wolne, stąd nadal można odzyskać takie dane.
W takich przypadkach omyłkowo skasowane pliki można z łatwością przywrócić nawet darmowymi programami.

W przypadkach gdzie doszło do nadpisania danych, na przykład przy tworzeniu instalatora systemu Windows na dysk zewnętrzny czy pendrive, sprawa jest bardziej skomplikowana i w takich przypadkach sugeruje kontakt ze specjalistami w odzyskiwaniu danych. Nasza firma dysponuje profesjonalnymi narzędziami software / hardware do skutecznej operacji i przede wszystkim bezpiecznym dla danych.

Brak doświadczenia czy słaba znajomość sposobu zapisu danych na dyskach to prosta droga do skomplikowania sytuacji. Przywracanie informacji na ten sam nośnik, brak kopii zapasowej uszkodzonego logicznie nośnika to główne błędy amatorów odzyskiwania danych.

Jednak to wszystko jest możliwe przy zwykłych dyskach twardych.

Dlaczego funkcja TRIM jest niebezpieczna dla danych.

Niestety, usunięte dane na dyskach SSD z funkcją TRIM przy prostym opróżnieniu kosza lub formatowaniu zostają bezpowrotnie utracone.

Z naszego punktu widzenia jest to niebezpieczne, bowiem nawet omyłkowe, nieświadome usunięcie plików będzie stanowić nieodwracalne konsekwencje.

Jest wiele artykułów opisujących szczegółowo, na czym polega TRIM, purepc dobrze to opisuje w przystępny sposób, więcej szczegółów można jeszcze sprawdzić na wikipedii.

Tutaj chciałbym się skupić tylko i wyłącznie na praktycznym podejściu do tematu.

Kiedy funkcja TRIM jest włączona.

KonfiguracjaCzy jest włączona?
Windows 7 od 2009 roku, wszystkie wersje Windows 8, 8.1, 10 oraz Windows 11Tak, domyślna obsługa TRIM
Windows XP, Vista, 7 sprzed aktualizacji 2009 rokuNie, brak obsługi TRIM, dysk SSD wciąż może posiadać opcje GC – garbage collection
Mac OS od 10.6.8 i nowszeTak, domyślna obsługa TRIM
Linux powyżej 2.6.28Tak, domyślna obsługa TRIM
Macierz RAID0Nie, TRIM w takiej konfiguracji jest wyłączony.

Kiedy można odzyskać dane z dysku SSD z aktywną funkcją TRIM

ScenariuszMożliwości
Skasowane dane na dysku SSD wewnętrznym w laptopie / komputerze stacjonarnym, np. opróżniony kosz, format partycji.Bardzo znikome szanse, w większości przypadków brak możliwości odzyskania danych.
Skasowane dane jak wyżej, jednak w dysku zewnętrznym, przenośnym.Jest szansa, że TRIM nie jest prawidłowo obsługiwany lub wyłączony i można odzyskać dane.
Usunięcie partycji z dysku podczas instalacji Windows w instalatorze Windows.Jeśli partycje zostały tylko skasowane, ale nie odbyła się instalacja lub założenie nowej partycji to są szanse na odzyskanie danych.
Uszkodzona logika danych na dysku SSD, np. błędy zapisu, uszkodzona informacja o partycjach na dysku przenośnym.Istnieje możliwość, podczas błędów logicznych dysk nie powinien wysyłać komendy TRIM.
Uszkodzony dysk SSD, brak lub błędy identyfikacji, zły model, pojemność i tak dalej.Tak, jest możliwość odzyskania danych.
TRIM nie ma w takich przypadkach nic do rzeczy.
Dysk SSD zawiesza się podczas pracy lub przestaje być widoczny.Tak, jest możliwość odzyskania danych.
TRIM nie ma w takich przypadkach nic do rzeczy.

Jak sprawdzić, czy funkcja TRIM jest włączona w moim laptopie, komputerze, serwerze?

Sprawdzanie w Windows:

  • W tym celu otwieramy konsolę – wiersz poleceń, Menu Start -> w polu wyszukiwania wpisujemy cmd.exe, wciskamy enter.
  • Wpisujemy fsutil behavior query disabledeletenotify
  • W odpowiedzi w konsoli zobaczymy jedną z dwóch możliwych odpowiedzi:
    NTFS DisableDeleteNotify = 0 lub 1

0 – włączona funkcja TRIM,
1 – wyłączona.

dysk ssd trim, sprawdzanie funkcji trim w konsoli

Dlaczego i jak wyłączyć TRIM?

Powinieneś wyłączyć funkcje TRIM Jeśli zależy ci na potencjalnym odzyskaniu danych w przypadkach logicznych nawet jeśli wykonujesz regularne kopie zapasowe. Utrata wydajności przy nowoczesnych dyskach NVMe jest marginalna, praktycznie niezauważalna.

Wyłączamy funkcje TRIM w Windows:

  • W tym celu otwieramy konsolę – wiersz poleceń, Menu Start -> w polu wyszukiwania wpisujemy cmd.exe, prawy przycisk myszy Uruchom jako administrator.
  • Wpisujemy fsutil behavior set disabledeletenotify 1
  • Możemy zweryfikować zmianę przez fsutil behavior query disabledeletenotify

2 komentarze do “Dysk SSD, funkcja TRIM a możliwości odzyskania danych”

  1. Poprawcie na końcu Windows 11 – „Windows 7 od 2009 roku, wszystkie wersje Windows 8, 8.1, 10 oraz Windows 10”

Dodaj komentarz